Çocuklarda Öfke Davranışı

Öfke sık olarak yaşanan, küçük hayal kırıklıklarından yoğun hiddete kadar değişik süreçlerde ve yoğunluklarda var olan, fizyolojik ve biyolojik değişimlerin de eşlik edip etkide bulunduğu normal bir duygudur. Çocuklar, öfkelendiklerinde bunu uygun yollarla kontrol altında tutmayı bilememektedirler. Çocukların, çatışmalara cevapları saldırganca davranmak olabilmekte, kızgınlıklarını zararlı ve yıkıcı yollarla ifade edebilmektedirler. Bu tür olumsuz davranışlar, çocuğu öfkelendiren durumla açıklanıp davranışı onaylandığında, şiddet içeren davranış, kızgınlığın dışa vurumu için sosyal açıdan kabul edilebilir bir tepki haline gelmektedir. Çocuklarda öfke günlük hayatta bazı olaylar nedeniyle normal ve sağlıklı olabilir. Esas sorunun öfkeyi ifade etme biçimi olduğu görülmektedir. Öfke kontrolden çıktığında ve başkalarına duygusal ya da fiziksel zarar verdiği zaman çocuklar için bir problemdir.

Çocuklar kendilerini, yanlış anlaşılmış, haksızlığa uğramış, yok yere suçlanmış ya da güvensiz hissettiği zamanlarda öfkeli hissedebilirler.

Çocuklarda Öfke Davranışının Nedenleri

Ebeveyn Davranışları: Çocuğun çok baskıcı ya da serbest yetiştirilmesi çocuklarda belli bir zamandan sonra öfke patlamalarına neden olur.

Ebeveyn Davranışlarını Rol Model Almak: Çocuk, öfke davranışı sergileyen ebeveynlerini gözlemleyip bu davranışı rol model alabilir.

Çocuğun, isteğinin hemen yerine getirilmesini istemesi. (Not: böyle durumlarda kesin bir sınır koymak önemlidir. Çocuğunuz uygun olmayan davranışının sonucuna katlanması ve dürtülerine hakim olması gerektiğini anlayacaktır. )

Yaşam olayları: Sevilen bir kişinin kaybı, kardeş doğumu, anne- baba boşanması.

Çocuğu öfke problemi yaşayan ebeveynler neler yapabilir ?

• ÇOCUKLARIN ÖFKELERİNİ HAREKETE GEÇİREN İPUÇLARINI TANIMALARINA YARDIM ETME: Öfkelenmeden hemen önce bedenlerinde ne olduğunu fark etmeleri ve tanımaları, çocukların ilgiyi kendilerine yönelterek, davranışlarını kontrol etmelerine ya da ortamdan uzaklaşıp gitmelerine olanak sağlamaktadır. Onlara “öfkelenmeden hemen önce bedeninde ne dikkatini çekti?” sorusunu sormak ve yanıtlamalarına yardımcı olmak gerekir.

• Öfkenin sağlıklı bir şekilde dışa vurulması için çocuğunuzun öfkesini resmetmesini veya ona bir isim takmasını isteyin.
• Çocuğunuz öfkesini sağlıklı bir şekilde yansıttığında onu takdir edin.
• Çocuğunuzun bir spor dalıyla ilgilenmesini ve fiziksel aktivitelerde bulunmasını sağlayın. ( Dans, yüzme , yoga )
• Çocuğunuza bazı durumlar karşısında öfke yaşamasının doğal olduğunu, öfkesini sağlıklı ifade etmesi için alternatif yöntemlerin olabileceğini aktarın.
• Çocuğunuz öfkelendiğinde bunu dile getirmesine yardımcı olun. (Örnek: Şuan kendimi çok kızgın hissediyorum. )
• Davranışını görmezden gelmeyin. Çocuğun duygularını ve bedenini kontrol etmesi, mantıklı olabilmesi bazı tekniklerle mümkündür.